การปฏิบัติตัวของผู้มีบุตรยาก ที่ได้รับการรักษาด้วยการผสมเทียม

การผสมเทียม (Artificial insemination)
     เป็นการรักษาผู้มีบุตรยาก ซึ่งมีสาเหตุมาจากผลการตรวจน้ำอสุจิมีความผิดปกติเล็กน้อย
หรือ ตรวจไม่พบความผิดปกติใดๆ ด้วยวิธีการพื้นฐาน การผสมเทียมเป็นวิธีการฉีดน้ำอสุจิ
ผ่านทางช่องคลอดเพื่อให้ตั้งครรภ์ โดยไม่ต้องมีเพศสัมพันธ์ตามธรรมชาติ แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่

1. การผสมเทียมโดยใช้น้ำเชื้อของสามี (Artificial insemination by husband’s semen ; AIH)
2. การผสมเทียมโดยใช้น้ำเชื้อของผู้บริจาค (Artificial insemination by donor’s semen ; AID)

วิธีการฉีดน้ำเชื้ออสุจิเพื่อการผสมเทียม
วิธีการฉีดน้ำเชื้ออสุจิ แบ่งได้ 3 วิธีคือ

1. ฉีดเข้าในช่องคลอด (intravaginal insemination ; IVI)
2. ฉีดเข้าในปากมดลูก (intracervical insemination ;         ICI)
3. ฉีดเข้าโพรงมดลูก (intrauterine insemination ; IUI) วิธีนี้เป็นวิธีที่ได้รับการนิยมมากในปัจจุบัน

ความหมายของ intrauterine insemination (IUI)
IUI เป็นการฉีดน้ำเชื้ออสุจิเข้าโพรงมดลูก เพื่อให้เกิดการตั้งครรภ์ โดยที่น้ำอสุจินี้ต้องผ่านกรรมวิธีทางห้องปฏิบัติการเพื่อให้มีคุณสมบัติที่จะผสมกับไข่ได้

ขั้นตอนการผสมเทียม

ฝ่ายภรรยา: การผสมเทียมสามารถทำได้ในรอบเดือนตามธรรมชาติ หรือในรอบเดือนที่ได้รับยากระตุ้นการทำงานของรังไข่ด้วยยารับประทานหรือยาฉีด แพทย์จะติดตามการเจริญเติบโตขนาดของถุงไข่ด้วยการตรวจอัลตราซาวด์ทางช่องคลอด และจะพิจารณาให้ฉีดยาชักนำให้มีการตกไข่ และกำหนดวันให้มารับการฉีดน้ำเชื้ออสุจิเข้าโพรงมดลูกต่อไป
ฝ่ายสามี: ในวันที่จะทำการผสมเทียม สามีจะมาเก็บน้ำอสุจิเพื่อเตรียมน้ำอสุจิสำหรับการผสมเทียมดังมีขั้นตอนต่อไปนี้

1. ทำความสะอาดอวัยวะเพศ
2. เก็บน้ำอสุจิโดยวิธีสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง (Masturbation) โดยเก็บใส่ภาชนะแก้ว หรือพลาสติกเฉพาะที่ปากกว้างและสะอาด การเก็บจะต้องเก็บทั้งหมด โดยเฉพาะส่วนที่หลั่งออกมาตอนแรก
3. ควรเก็บในห้องที่มิดชิด และอยู่ใกล้ห้องปฏิบัติการแต่ถ้าเก็บจากที่อื่น ควรน้ำส่งห้องปฏิบัติการภายใน 1 ชั่วโมง
4. ไม่ควรให้น้ำอสุจิอยู่ในที่เย็นจัดหรือร้อนจัด

การปฏิบัติตัวก่อนการรักษา

เตรียมด้านจิตใจ
                คู่สามีภรรยาควรร่วมการตัดสินใจที่จะรับการรักษาโดยวิธีการผสมเทียม จะต้องมีความเข้าใจถึงกระบวนการและโอกาสที่จะประสบความสำเร็จรวมทั้งค่าใช้จ่าย เพื่อให้เกิดความมั่นใจคลายความเครียดลดความวิตกกังวล

การเตรียมด้านร่างกาย

ฝ่ายภรรยา

1. ควรดูแลความสะอาดของร่างการทั่วไป
2. มารับการฉีดน้ำเชื้ออสุจิตามกำหนด โดยไม่ต้องงดน้ำและอาหาร
3. ถ่ายปัสสาวะก่อนได้รับการฉีดน้ำเชื้อ
4. จัดท่านอนในท่าขึ้นขาหยั่ง
5. แพทย์นำน้ำเชื้อที่ผ่านกรรมวิธีการเตรียมแล้วฉีดเข้าโพรงมดลูก หลังการฉีดน้ำเชื้อควรนอนพักต่อประมาณ 15-30 นาที

ฝ่ายสามี

1. ควรบำรุงรักษาให้สุขภาพสมบูรณ์ทั้งร่ายการและจิตใจ
2. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
3. งดเว้นการสูบบุหรี่หรือการดื่มสุรา
4. หลีกเลี่ยงความเครียดและความกังวลใจต่างๆ
5. พยายามอย่างนุ่งกางเกงใน ที่รัดหรือคับแน่นเพราะจะทำให้อุณหภูมิบริเวณถุงอัณฑะสูงขึ้น มีผลทำให้การสร้างเชื้ออสุจิลดลง และอย่าอบไอน้ำหรืออาบน้ำร้อนบ่อยๆ เพราะจะทำให้ลูกอัณฑะได้รับความร้อนมากเช่นกัน

การปฏิบัติตัวภายหลังการรักษา

1. ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างการ เช่น เนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ นม ฯลฯ
2. พักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงความเครียด และความกังวลใจ
3. สามารถมีเพศสัมพันธ์กับสามีได้ตามปกติ ไม่มีข้อห้ามใดๆ รวมทั้งสามารถทำภารกิจต่างๆ ได้ตามปกติ
4. รับประทานยา ฉีดยา หรือเหน็บยาทางช่องคลอดตามแพทย์สั่งจนครบจำนวน
5. มาตรวจเลือดหรือปัสสาวะตามแพทย์นัด
6. ควรมาพบแพทย์หรือไปโรงพยาบาลใกล้บ้านก่อนวันนัด หากมีอาการดังต่อไปนี้
• มีเลือดออกมากทางช่องคลอด
• มีอาการปวดท้องน้อยมาก
• มีไข้สูง
7. หากมีระดูมาก่อนวันที่แพทย์นัด ให้มาพบแพทย์เพื่อรับการรักษาภาวะมีบุตรยากต่อไป ภายใน  3 วันแรกของรอบระดู